Vào ngày 10 tháng 7, giờ địa phương, Tổng thống Hoa Kỳ Trump đã thông báo trên mạng xã hội rằng hàng hóa nhập khẩu từ Canada sẽ bị áp thuế 35% kể từ ngày 1 tháng 8. Đây là một sự điều chỉnh chính sách thương mại lớn khác của chính quyền Trump sau khi mức thuế 25%-40% được áp dụng đối với 14 quốc gia, bao gồm Nhật Bản và Hàn Quốc, vào ngày 7 tháng 7. Trong một bức thư gửi Thủ tướng Canada Carney, Trump cáo buộc Canada "áp dụng các biện pháp thuế quan trả đũa" và nhấn mạnh rằng mức thuế này độc lập với tất cả các mức thuế của ngành. Nếu Canada không hợp tác để ngăn chặn dòng chảy fentanyl vào Hoa Kỳ, mức thuế có thể sẽ được tăng thêm. Đồng thời, Trump tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn với NBC rằng ông có kế hoạch áp dụng mức thuế thống nhất từ 15%-20% đối với các quốc gia chưa nhận được thư thuế quan. Hệ thống thương mại toàn cầu đang phải đối mặt với sự leo thang toàn diện của "cơn bão thuế quan".

Căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Canada đã có lịch sử lâu dài. Vào tháng 2 năm 2025, Trump đã áp thuế 10% đối với các sản phẩm năng lượng của Canada và vào tháng 3, áp thuế 25% đối với các sản phẩm thép và nhôm, dẫn đến việc Canada áp thuế trả đũa đối với hàng hóa Hoa Kỳ trị giá 29,8 tỷ đô la Canada. Nguyên nhân dẫn đến mức thuế 35% là việc Canada áp thuế dịch vụ kỹ thuật số đối với các công ty công nghệ Hoa Kỳ. Trump gọi đây là một "cuộc tấn công trực tiếp vào Hoa Kỳ" và đơn phương chấm dứt tất cả các cuộc đàm phán thương mại. Dữ liệu cho thấy thặng dư thương mại của Canada với Hoa Kỳ đạt 102,3 tỷ đô la Mỹ vào năm 2024, với xuất khẩu năng lượng là nguồn thặng dư cốt lõi. Hoa Kỳ chiếm 75,9% tổng kim ngạch xuất khẩu của Canada và nền kinh tế của hai nước phụ thuộc lẫn nhau rất nhiều.

Các nhà phân tích chỉ ra rằng động thái của Trump vừa là phản ứng trước đòn thuế trả đũa của Canada, vừa là sự tiếp nối chính sách thương mại "Nước Mỹ trên hết" của ông. Theo dữ liệu từ Bộ Thương mại Hoa Kỳ, thâm hụt thương mại hàng hóa của Hoa Kỳ đã tăng 12% so với cùng kỳ năm trước trong quý I năm 2025. Trump đang cố gắng giảm thâm hụt thông qua thuế quan, nhưng động thái này có thể dẫn đến chi phí chuỗi cung ứng toàn cầu tăng cao và làm gia tăng áp lực lạm phát.

2. Hệ thống thương mại toàn cầu phải đối mặt với “cú sốc mô hình”

Chính sách thuế quan lần này của Trump có hai đặc điểm chính: Thứ nhất, nó mang tính toàn diện. Ngoài Canada, các lá thư thuế quan đã được gửi đến 23 quốc gia, bao gồm các lĩnh vực trọng điểm như đồng, dược phẩm và bóng bán dẫn. Trong số đó, đồng bị áp thuế 50% và thuốc men bị áp thuế lên tới 200%.

Thứ hai, đây là điều bắt buộc, yêu cầu các nước phải hoàn tất đàm phán trước ngày 1 tháng 8, nếu không sẽ phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn. Brazil và các nước khác đã tuyên bố rõ ràng rằng họ sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng. Mặc dù Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã phán quyết rằng thuế thép và nhôm dưới thời Trump là bất hợp pháp, nhưng cơ chế giải quyết tranh chấp hiện tại đã bị tê liệt do sự cản trở của Hoa Kỳ, và tính ràng buộc của các quy tắc quốc tế đã bị suy yếu đáng kể.

Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển cảnh báo rằng nếu các nền kinh tế lớn trên thế giới tiếp tục áp dụng đối đầu thuế quan, chi phí thương mại toàn cầu có thể tăng 15% vào năm 2025 và giá hàng tiêu dùng cuối cùng có thể tăng 0,7%-1,2%, điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp và niềm tin của người tiêu dùng.

3. Thị trường vàng chịu cú sốc thuế quan

1. Nhu cầu trú ẩn an toàn tăng cao đẩy giá vàng lên cao

Bất ổn thương mại do chính sách thuế quan gây ra đã trực tiếp thúc đẩy làn sóng mua vàng trú ẩn an toàn. Trong phiên giao dịch châu Á ngày 11 tháng 7, giá vàng giao ngay quanh mức 3.341 USD/ounce, tăng 0,5% so với ngày hôm trước, đạt mức cao nhất trong gần hai tuần.

Biên bản cuộc họp tháng 6 của Cục Dự trữ Liên bang cho thấy các quan chức có sự khác biệt đáng kể về triển vọng lãi suất. Mười trong số họ dự kiến sẽ có hai lần cắt giảm lãi suất trong năm nay, nhưng Chủ tịch Fed Minneapolis Kashkari cảnh báo rằng thuế quan có thể trì hoãn đà giảm lạm phát của Mỹ xuống còn 2% trong 6-12 tháng, cho thấy mức cắt giảm lãi suất có thể giảm xuống còn 50 điểm cơ bản.

3. Nhu cầu về cơ cấu cung cấp hỗ trợ dài hạn

Việc các ngân hàng trung ương toàn cầu mua vàng tiếp tục hỗ trợ giá vàng ở mức đáy. Trong bốn tháng đầu năm 2025, các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đã mua ròng 256 tấn vàng. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã tăng lượng vàng nắm giữ trong tám tháng liên tiếp, với dự trữ đạt 73,9 triệu ounce (khoảng 2.298,55 tấn) vào cuối tháng 6.

Thị trường nhìn chung tin rằng khoảng thời gian đàm phán trước khi thuế quan có hiệu lực vào ngày 1 tháng 8 là rất quan trọng. Nếu Canada áp dụng các biện pháp đáp trả tương ứng hoặc các quốc gia khác trả đũa, căng thẳng thương mại toàn cầu có thể leo thang thành một "vòng xoáy thuế quan", và giá trị của vàng như một "công cụ định giá khủng hoảng" sẽ càng được nhấn mạnh. Các nhà đầu tư cần chú ý đến tuyên bố của cuộc họp FOMC tháng 7 về lộ trình cắt giảm lãi suất và việc chỉ số đô la Mỹ đột phá ở mức kháng cự quan trọng 97,5. Những biến số này sẽ quyết định ranh giới của biên độ biến động ngắn hạn của vàng.