Tối ngày 16 tháng 7, giờ địa phương, Lực lượng Phòng vệ Israel đã tiến hành một cuộc không kích quy mô lớn vào thủ đô Damascus của Syria, nhắm vào tòa nhà Bộ Quốc phòng Syria, các cơ sở quân sự gần dinh tổng thống và lối vào Bộ Tổng tham mưu, khiến ít nhất 3 người thiệt mạng và 34 người bị thương. Đây là động thái leo thang quân sự lớn nhất kể từ khi Israel can thiệp vào cuộc xung đột ở tỉnh Suwayda, miền Nam Syria vào ngày 14 tháng 7, trực tiếp dẫn đến cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Hội đồng Bảo an sẽ tổ chức các cuộc tham vấn kín vào lúc 18:00 giờ Bắc Kinh ngày 17 để thảo luận về vấn đề "lên án hành vi vi phạm chủ quyền của Israel" do Syria đề xuất.

1. Leo thang quân sự: trò chơi chiến lược đằng sau “cuộc tấn công phủ đầu” của Israel

Israel đã sử dụng máy bay chiến đấu F-35 và máy bay không người lái để thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu quân sự cốt lõi ở Damascus với lý do "bảo vệ người Druze ở miền Nam Syria khỏi sự đàn áp". Quân đội Israel cho biết họ đã phá hủy trung tâm chỉ huy của quân đội Syria và ngăn chặn việc chính phủ Syria triển khai thêm quân đến tỉnh Suwayda. Điều đáng chú ý là khi vụ tấn công xảy ra, Al Jazeera đang phát sóng trực tiếp tại trung tâm Damascus. Trong video, nữ phát thanh viên người Syria đã hoảng loạn bỏ chạy vì tòa nhà Bộ Quốc phòng phía sau cô đã bị đánh bom. Đoạn video liên quan đã nhanh chóng thu hút sự chú ý trên mạng xã hội toàn cầu.

Tổng thống lâm thời Syria Sharif al-Azhar đã có bài phát biểu toàn quốc vào ngày 17, lên án cuộc tấn công của Israel là "vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế" và cam kết "bảo vệ chủ quyền bằng mọi giá". Bộ Ngoại giao Syria đã đệ trình một kiến nghị khẩn cấp lên Hội đồng Bảo an, yêu cầu trừng phạt Israel. Cùng lúc đó, Ngoại trưởng Iran Araghchi đã lên tiếng trên mạng xã hội, gọi hành động của Israel là "căn bệnh ung thư của sự ổn định khu vực" và kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng hành động để ngăn chặn.

II. Cuộc đấu tranh quốc tế: Trò chơi của Hội đồng Bảo an và sự phân kỳ của các vị thế quyền lực lớn

Cuộc xung đột này đã phơi bày những bất đồng trong cuộc chiến giữa các cường quốc ở Trung Đông. Ngày 16, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rubio tuyên bố rằng một "bước ngừng bắn" đã đạt được với các bên tham gia xung đột, nhưng nhấn mạnh rằng "Israel có quyền tự vệ". Trong một tuyên bố trước cuộc họp của Hội đồng Bảo an, Đại diện Thường trực Nga tại Liên Hợp Quốc Nebenzia cáo buộc Israel "phá hoại cấu trúc an ninh khu vực" và yêu cầu chấm dứt ngay lập tức can thiệp quân sự. Thổ Nhĩ Kỳ, Pháp và các nước khác cũng ra tuyên bố kêu gọi giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp ngoại giao và phản đối hành động quân sự đơn phương.

Điều đáng chú ý là tuyên bố của Hoa Kỳ trước cuộc họp của Hội đồng Bảo an đã có những thay đổi tinh tế. Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Sullivan phát biểu vào sáng sớm ngày 17 rằng Hoa Kỳ "ủng hộ Hội đồng Bảo an tiến hành đánh giá toàn diện tình hình", nhưng từ chối cam kết ủng hộ đề xuất trừng phạt do Syria đề xuất. Quan điểm này trái ngược hoàn toàn với mối quan hệ đồng minh chặt chẽ với Israel, làm nổi bật tình thế tiến thoái lưỡng nan của Hoa Kỳ trong việc cân bằng giữa các đồng minh Trung Đông và các quy tắc quốc tế.

3. Thị trường vàng: cuộc giằng co giữa tâm lý e ngại rủi ro và kỳ vọng chính sách

Sự leo thang của cuộc khủng hoảng địa chính trị đã tác động trực tiếp đến thị trường vàng. Tính đến phiên giao dịch sáng châu Á ngày 17 tháng 7, giá vàng giao ngay được niêm yết ở mức 3.330,53 đô la một ounce, giảm gần 50 đô la so với mức cao nhất của ngày hôm trước, nhưng vẫn tăng 1,2% so với mức thấp nhất trong tuần. Sự biến động này phản ánh sự cân nhắc kép của thị trường về rủi ro địa chính trị và chính sách của Cục Dự trữ Liên bang (Fed):

Nhu cầu trú ẩn an toàn ngắn hạn hỗ trợ giá vàng: Các cuộc không kích của Israel và tuyên bố áp thuế quan lên 150 quốc gia vừa và nhỏ của Trump cùng ngày đã gây ra sự cộng hưởng về rủi ro thương mại và an ninh toàn cầu. Deutsche Bank ước tính nếu xung đột leo thang hơn nữa, vàng có thể vượt qua ngưỡng kháng cự 3.350 USD trong vòng 48 giờ. Dữ liệu lịch sử cho thấy giá vàng tăng trung bình 2,3% trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột Trung Đông, và duy trì mức cao trong suốt cuộc chiến đang diễn ra.

Kỳ vọng chính sách của Fed kìm hãm đà tăng: Bất chấp rủi ro địa chính trị gia tăng, Sách Beige của Fed cho thấy các công ty đang phải đối mặt với "áp lực chi phí từ trung bình đến đáng kể" do thuế quan, và kỳ vọng của thị trường về việc cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản vào tháng 9 đã giảm từ 70% xuống còn 62%. Chủ tịch Fed Atlanta Bostic tái khẳng định vào ngày 17 rằng áp lực lạm phát hiện tại "buộc Fed phải kiên nhẫn", khiến chỉ số đồng đô la Mỹ phục hồi lên 98,4 và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng lên 4,46%, gây áp lực ngắn hạn lên vàng.

Hành động quân sự của Israel không chỉ là một hình ảnh thu nhỏ của trò chơi quyền lực khu vực, mà còn là một thách thức mới đối với trật tự địa chính trị toàn cầu. Trong cuộc chiến không thuốc súng này, thị trường vàng sẽ tiếp tục đóng vai trò như một "nhiệt kế" rủi ro toàn cầu, và bất ổn địa chính trị đang trở thành một biến số cốt lõi ảnh hưởng đến giá tài sản.